دو فناوری کلیدی برای نصب ویندوز ۱۱: DirectX 12 و WDDM 2.x

مایکروسافت در ویندوز ۱۱ تمرکز ویژه‌ای بر بهینه‌سازی عملکرد گرافیکی، امنیت و تجربهٔ بصری کاربر داشته است. برای دستیابی به این هدف، برخی از فناوری‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری به حداقل سطح خاصی ارتقا یافته‌اند. در میان این الزامات، دو مورد اهمیت ویژه‌ای دارند:
DirectX 12 و WDDM 2.x.
در این مقاله به زبان ساده بررسی می‌کنیم که این دو فناوری دقیقاً چه هستند، چه نقشی در عملکرد ویندوز ۱۱ دارند، و چگونه می‌توان از پشتیبانی آن‌ها مطمئن شد.

DirectX 12 چیست؟

DirectX مجموعه‌ای از رابط‌های برنامه‌نویسی (API) است که توسط شرکت مایکروسافت توسعه یافته تا ارتباط میان نرم‌افزارها (به‌ویژه بازی‌ها و برنامه‌های گرافیکی) با سخت‌افزار رایانه برقرار شود.آخرین نسخهٔ آن یعنی DirectX 12 در واقع نسل جدیدی از این فناوری است که به صورت پیش‌فرض در ویندوز ۱۰ و ویندوز ۱۱ وجود دارد.

ویژگی‌های کلیدی DirectX 12

• افزایش کارایی CPU و GPU با استفاده از چند‌هسته‌ای (Multi-threading)

• کاهش سربار پردازشی (Overhead) در اجرای بازی‌ها

• پشتیبانی از فناوری‌های نوین مثل Ray Tracing و Variable Rate Shading

• استفاده بهتر از منابع سخت‌افزاری برای اجرای روان‌تر بازی‌ها و نرم‌افزارهای سنگین

چرا ویندوز ۱۱ به DirectX 12 نیاز دارد؟

مایکروسافت با استفاده از DirectX 12 در ویندوز ۱۱ توانسته از قابلیت‌های جدید کارت‌های گرافیک مدرن بهره ببرد.
بنابراین برای نصب یا اجرای برخی ویژگی‌های ویندوز ۱۱ (مثل انیمیشن‌های پیشرفته یا اجرای DirectStorage در بازی‌ها)، پشتیبانی از DirectX 12 اجباری است.

WDDM 2.x چیست؟

WDDM مخفف Windows Display Driver Model است.
این مدل، چارچوبی است که ویندوز برای مدیریت درایورهای گرافیکی (GPU drivers) استفاده می‌کند.
به زبان ساده، WDDM پل ارتباطی بین سیستم‌عامل و کارت گرافیک است.

نسخه‌های مختلف

• ویندوز ویستا با WDDM 1.0 عرضه شد.

• ویندوز ۱۰ از نسخه‌های ۲.۰ تا ۳.۰ پشتیبانی می‌کند.

• ویندوز ۱۱ حداقل به WDDM 2.0 نیاز دارد، اما برای بهترین عملکرد، نسخه‌های جدیدتر مثل WDDM 3.1 توصیه می‌شود.

نقش WDDM 2.x در ویندوز ۱۱

• پشتیبانی از DirectX 12 و فناوری‌های گرافیکی نوین

• بهبود در مدیریت حافظهٔ گرافیکی (GPU Memory Management)

• عملکرد روان‌تر در اجرای بازی‌ها و برنامه‌های سه‌بعدی

• فعال‌سازی ویژگی‌های امنیتی جدید مثل Hardware-accelerated GPU Scheduling

چگونه بفهمیم سیستم از DirectX 12 و WDDM 2.x پشتیبانی می‌کند؟

روش بررسی از طریق ابزار DxDiag

1. دکمه‌های Windows + R را فشار دهید.

2. عبارت dxdiag را تایپ کرده و Enter بزنید.

3. در پنجرهٔ بازشده، در بخش Display یا Render اطلاعات کامل کارت گرافیک خود را می‌بینید.

   • در قسمت DirectX Version: باید نوشته باشد DirectX 12.

   • در قسمت Driver Model: باید نوشته باشد WDDM 2.x یا بالاتر.

تفاوت DirectX 12 و WDDM 2.x چیست؟

 اگر سیستم شما از این فناوری‌ها پشتیبانی نکند چه می‌شود؟

اگر DirectX 12 یا WDDM 2.x روی سیستم شما فعال نباشد:

• احتمال زیاد نصب ویندوز ۱۱ انجام نمی‌شود یا با خطا مواجه می‌شود.

• درایور کارت گرافیک ممکن است ناسازگار باشد.

• عملکرد گرافیکی (از جمله بازی‌ها یا انیمیشن‌های ویندوز) کاهش می‌یابد.

راه‌حل‌ها

• به‌روزرسانی ویندوز و درایور کارت گرافیک (ترجیحاً از سایت رسمی NVIDIA، AMD یا Intel)

• بررسی نسخهٔ DirectX با اجرای دستور dxdiag

• در صورت پشتیبانی نکردن سخت‌افزار، ارتقای GPU یا مادربورد ضروری است.

✅ جمع‌بندی

برای اجرای کامل و بدون مشکل ویندوز ۱۱، دو فناوری DirectX 12 و WDDM 2.x نقش حیاتی دارند.
DirectX 12 باعث می‌شود بازی‌ها و نرم‌افزارهای گرافیکی با حداکثر کارایی اجرا شوند،
در حالی که WDDM 2.x تضمین می‌کند سیستم‌عامل بتواند بهینه‌ترین ارتباط ممکن را با کارت گرافیک برقرار کند.

اگر قصد دارید سیستم خود را به ویندوز ۱۱ ارتقا دهید، حتماً قبل از نصب از وجود این دو فناوری مطمئن شوید.